Onderzoekt en verzamelt de geschiedenis van werk, werkenden en arbeidsverhoudingen wereldwijd

Twee sektes niet beter dan één

Toen 1915 ten einde liep, constateerde Holst over de sociaaldemocraten:  Das sind keine Menschen, das sind Puppen. …Man kann in der SDAP überhaupt nicht mehr für den Sozialismus wirken….(28 december 1915, Robert Grimm archief B134) Overigens was zij getrouwd met een lid van de SDAP, de kunstenaar Rik Roland Holst.

In de weken daarvoor was ze al een heel eind opgeschoven in de richting van de communisten. Ook haar internationale contacten zagen haar daar liever.
De Pool Karl Radek, ‘een koboltachtige verschijning’ volgens Holst, had haar al in Zimmerwald de overweging meegegeven: ‘Zwei Sekten sind nicht besser als eine.’ Hij en Lenin drongen er bij de voormannen Wijnkoop en Van Ravesteyn op aan toenadering tot Roland Holst en haar RSV te zoeken. Van harte ging het bepaald niet. 

Holst vond Wijnkoop ‘ein bornierter Kopf.  Wijnkoop en Van Ravesteyn hadden het in hun onderlinge correspondentie uit die tijd over: ‘een brave vrouw…, Jetje…. politiek dom en geestelijk lafhartig…zij poert bij Trotzky…de edele dame’.

Holst stopte uiteindelijk haar eigen geld in het manifest en liet eind oktober 10.000 Nederlandse exemplaren drukken. In de diverse propagandabijeenkomsten die ze daarna in het hele land hield, week haar uitleg van het manifest steeds meer af van de werkelijke inhoud en kwam steeds dichter in de buurt van de radicalere versie van Lenin en zijn Zimmerwalder Linke.

…Für uns ist es nämlich prinpiell wie taktisch absolut notwendig, den Leuten zu sagen, dass, werd das Manifest unterschreibt, dadurch gleichzeitig Stellung nimmt gegen die Verteidigiung der “nationalen Unabhängigkeit” Hollands… d.h gegen die Verteidigung des holländischen Kolonialreiches, des holl  Imperialismus…15. (7 novemmber 1915, Robert Grimm archief B134)

Op 2 januari 1916 sloot Holst zich daadwerkelijk aan bij de Zimmerwalder Linke.

Ze publiceerde ‘Die Resolution der Zimmerwalder Linken’ in een gloednieuw orgaan Vorbote. Internationale Marxistische Rundschau, een initiatief waarvoor ze al in Zimmerwald geld en energie gereserveerd had en waarvan ze nu op voorstel van Lenin hoofdredacteur werd. Van deze Vorbote verschenen slechts twee afleveringen. De eerste deed Trotski in woede ontsteken. Hij schreef een lange verwijtende brief in het Russisch aan Roland Holst, die ook een opmerkelijk licht werpt op zijn relatie met Lenin in die tijd: De kritische lezer zal versteld zijn van de geestelijke armoede van dit blad. …het druist in tegen iedere goede smaak, de politieke zowel als de literaire, om de resolutie van  Lenin een platform te verschaffen in de vorm van een tijdschrift….u heeft een zeer grote stap in de richting van het extremisme gedaan. (Roland Holst archief 12)