In de negentiende eeuw trokken veel Javanen naar Mekka voor de Hadj. De helft van alle pelgrims die uiteindelijk Mekka wisten te bereiken was afkomstig uit Indonesië. Veel pelgrims werden van hun bezittingen beroofd door Bedoeïnen of eindigden als schuldslaven in Mekka of elders op het Arabisch schiereiland. Tijdens de Hadj van 1872 (van 8 tot 16 maart) stierven duizenden aan de cholera. Nederland opende in dat jaar een consulaat in Jeddah om de pelgrims te beschermen. Sindsdien moest de Hadj-kandidaat officieel verklaren dat hij met tenminste 500 gulden op zak de reis aanvaardde en dat hij zijn gezin thuis goed verzorgd achterliet. Ook deze maatregel voorkwam niet dat slechts de helft van de moslims naar Java terugkeerde. In 1885 woonden 10.000 Javanen permanent in Mekka.
Meer lezen? Ulbe Bosma, 'Migration and Colonial Enterprise in 19th century Java' in: Globalising Migration History (Leiden 2014)