Onderzoekt en verzamelt de geschiedenis van werk, werkenden en arbeidsverhoudingen wereldwijd

Winnaar Volkskrant-IISG Scriptieprijs 2013

de Volkskrant-IISG Scriptieprijs voor Geschiedenis is dit jaar gewonnen door Stefan Penders met de scriptie Imperial waters. Roman river god art in context.


Penders onderzocht de enorme populariteit van riviergoden op munten  en in beelden tijdens het hoogtepunt van het Romeinse Rijk. Hij vroeg zich af hoe de opkomst, bloei en ondergang van dat soort kunstwerken verklaard kan worden en gebruikte daarbij inzichten uit de archeologie en de kunstgeschiedenis die hij combineerde met klassieke teksten.

Penders betoogt dat riviergoden in de eerste plaats werden afgebeeld als mythologische figuren. De eigenaren lieten hiermee zien dat ze zich verbonden voelden met de Grieks-Romeinse mythologie/literaire cultuur. Op een ander niveau waren riviergoden verbonden met rampen als grote overstromingen of juist het uitblijven van het buiten de oevers treden. Zo was de verbeelding van de Nijl als mens een poging om de natuurlijke processen te interpreteren. Ten slotte werden de afbeeldingen van riviergoden gebruikt om de Romeinse  territoriale dominantie te tonen. Rivieren functioneerden als snelwegen, grenzen en bevruchters van het land,  dus de beheersing van rivieren was uiterst belangrijk voor het Romeinse Rijk, dat onder de verschillende keizers verschillende machtsposities innam. Dat uitte zich weer in de manier waarop en de frequentie waarmee riviergoden worden af- en uitgebeeld.

De grote verdienste van deze scriptie is dat ze inzichten uit verschillende disciplines moeiteloos combineert en samensmeedt tot een prachtig, overtuigend en goedlopend verhaal. Nergens is er redundantie, nooit raakt de auteur de weg kwijt. Hij heeft totale controle over zijn onderwerp en de conclusie is kraakhelder.

Zie ook het interview met Stefan Penders in de Volkskrant, 11 december 2013: Fantasie van bedwongen water.

Interview 'Wat Romeinse riviergoden ons vertellen' op nemokennislink.nl. 

Stefan Penders studeerde  Oude Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn scriptiebegeleider was Prof. dr Frits Naerebout.

De jury

  • Prof. dr Judith Pollmann (voorzitter), Universiteit Leiden
  • Drs Aad Blok, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
  • Michiel van der Geest,  de Volkskrant
  • Prof. dr Karin Hofmeester, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
  • Prof. dr Jan Lucassen,  Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

Over de prijs

De Volkskrant-IISG Scriptieprijs voor Geschiedenis wordt jaarlijks uitgereikt aan studenten die een excellente masterscriptie hebben geschreven over een historisch onderwerp. Aan de prijs is een bedrag van 1500 euro verbonden. Meer informatie over de prijs en eerdere winnaars. Zie ook de shortlist voor 2013.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Aukje Lettinga (ale@iisg.nl)

Geplaatst: 
11 december 2013