Voorjaar 2016 ontving het IISG van de familie een mooie aanvulling van 0.25 m. op het archief van Wim de Wit. De Wit behoorde tot de groep Nederlandse architecten en ingenieurs die in het Interbellum vol idealisme naar de nog jonge Sovjet-Unie trok.
De Wit en zijn echtgenote Augusta leidden vanaf 1928 een goed leven in Moskou.
Ze kregen geregeld een comfortabeler woning en reisden tijdens de vakanties veel. Zomer 1936 waren ze op familiebezoek in Nederland.
Hoewel het klimaat in de Sovjet-Unie verslechterde voor kritische geesten en buitenlanders, keerde het echtpaar in oktober 1936 naar de Russische hoofdstad terug.
Begin november volgde de arrestatie van Wim de Wit.
Veroordeeld tot vijf jaar strafkamp in Siberië, volgde daar een nieuw proces waarin hij ter dood werd veroordeeld.
De beide veroordelingen en zijn executie in maart 1938 bleven, evenals zijn latere rehabilitatie in 1959 geheim.
Augusta kreeg in september 1938 drie brieven die zij aan haar man in de Siberische regio Kolyma had geschreven, terug met daarop de mededeling ‘retour décédé’.
Na zijn verdwijning had zij allerlei mensen en de pers ingeschakeld om hun best te doen om haar man vrij te krijgen.
Ook na dit de facto doodsbericht bleef zij – tegen beter weten in – hopen dat haar man nog leefde en na vrijlating veilig naar huis zou terugkeren.
De nu ontvangen aanvulling op het archief Wim de Wit bevat veel familiecorrespondentie tussen Wim en Augusta in de Sovjet-Unie en het Nederlandse thuisfront. Nauwkeurig bijgehouden zijn de dagboeken en reisverslagen van Wim en Augusta de Wit. In haar dagboek doet Augusta verslag van het nachtelijk bezoek door de mannen van het NKVD die hun woning doorzochten en haar man meenamen. Verder zijn er rijbewijzen, paspoorten en andere identiteitsbewijzen. Mooi zijn ook de twee albums met foto’s gemaakt door het reislustige echtpaar tijdens hun reizen in de Sovjet-Unie en door Europa. Correspondentie van na Wim’s arrestatie bevat brieven van SDAP-politicus Willem Albarda, Marcus van Blankenstein, journalist bij de Nieuwe Rotterdamsche Courant, en Willem Schermerhorn, de latere minister-president, wiens broer, de ingenieur Dirk Schermerhorn, eveneens in de Sovjet-Unie was gearresteerd en geëxecuteerd.
Leven en lot van Wim en Augusta de Wit zijn door journalist en programmamaker Hans Olink opgetekend in diens boek Een Siberische tragedie (2007).
Bouwe Hijma