Op 24 september 2003 werd het Totaalweigerarchief officieel aan het IISG overgedragen. Dit is een bijzondere verzameling archiefmateriaal van en over totaaldienstweigeraars na 1970.
Totaalweigeraars waren jonge veelal radicale antimilitaristen, die de militaire dienst weigerden en ook geen beroep wilden doen op de Wet gewetensbezwaren militaire dienst.
Resultaat van deze radicale opstelling was een veroordeling door de Krijgsraad en een gevangenisstraf van aanvankelijk een jaar en later acht maanden. Rond deze jongens ontstond een heel netwerk van steungroepen en activiteiten. Daarbij speelde de actiegroep Onkruit met zijn spectaculaire acties bij militaire objecten een belangrijke rol. Door de afschaffing van de dienstplicht in 1996 kwam ook aan het totaalweigeren een einde.
Het archief is sinds 1980 verzameld en geordend door een speciale werkgroep, verbonden met het Anti-Militaristies Buro in Nijmegen. Veel oud-dienstweigeraars gaven daaraan hun medewerking door hun persoonlijke papieren op te sturen. De kern van de collectie wordt gevormd door de officiële en persoonlijke stukken van ongeveer 175 dienstweigeraars. Sommigen waren verbonden met en werden gesteund door de actiegroep Onkruit. Anderen hadden een eigen steungroep die bestond uit familie en vrienden. Van deze steungroepen zijn ook stukken aanwezig in het archief.
Verder bevat het archief gegevens over de actiegroep Onkruit, Antinor (Vereniging van ouders van dienstweigeraars die gevangen zitten), dienstweigercollectieven, Vereniging Dienstweigeraars en andere antimilitaristische groepen. Daarnaast zijn gegevens aanwezig over de reactie van de overheid en het publiek op het fenomeen totaalweigeren en gegevens van de vele antimilitaristische acties en protesten die er in het kader van dienstweigeren zijn geweest. De collectie geeft daarmee een zo goed als compleet beeld van het verschijnsel totaalweigeren.
Met de overdracht van dit archief zijn nu de belangrijkste collecties over dienstweigering in Nederland onder één dak verenigd. Andere archieven met veel materiaal over dienstweigering zijn:
- Archief Louis Adrien Bähler
- Archief Jacob van Rees
- Archief IAMV
- Archief Lodewijk van Mierop
- Archief Bond voor Dienstplichtigen
- Archief Hein van Wijk
- Archief Project vooroorlogse dienstweigeraars
- Archief Vereniging Dienstweigeraars
Tekstt: Bernard Mantel, September 2003