Onderzoekt en verzamelt de geschiedenis van werk, werkenden en arbeidsverhoudingen wereldwijd

Radicale blaadjes uit Indonesië

In 2012 verwierf het IISG een collectie Indonesische radicale zines, uitgegeven in de periode 1999-2005, de eerste jaren na de val van dictator Suharto in 1998.
Het aantal fanzines of zines, kleine blaadjes, meestal in A5-formaat, geschreven, vormgegeven en gedrukt door activisten, is enorm. Ook vandaag de dag in het digitale tijdperk worden zines geproduceerd en uitgegeven. In juli 2012 werd zelfs een nationale zines dag georganiseerd in Bandung.

De collectie ‘Indonesian Radical Zines’ geeft een uniek beeld van de dynamiek en creativiteit van het Post-Suharto of Post-Nieuwe Orde Indonesië. De productie van zines, bij uitstek een protest en underground medium, is een logische ontwikkeling in een land dat zo lang gebukt ging onder een traditie van onderdrukking. Tegen het eind van de Suharto dictatuur en in de eerste jaren daarna waren de zines een manier om de frustratie van het verleden en de wens voor een nieuwe start kenbaar te maken. Om je mening uit te drukken moest je creatief zijn. Moedige mensen hadden hiermee ervaring opgedaan in de lange jaren van de dictatuur.

Maar het uitgeven van zines is vooral toch een fenomeen van de Indonesische Punk Beweging. Indonesische Punk Rockers startten, beïnvloed door Noord- Amerikaanse en Europese blaadjes uit de jaren tachtig, in de jaren negentig met het uitgeven van zines. Deze zines gingen vooral over muziek. Maar de nieuwe traditie werd al snel voortgezet door activisten, meestal verbonden met de Punk scene, om hun ongenoegen te uiten over de politieke status quo. Tijdens de ‘Reformasi’ van 1998, die meer ruimte gaf aan nieuwe en radicalere politieke en artistieke uitingen, groeide de productie van zines aanzienlijk.

Deze collectie komt uit een huis waar jonge, alternatieve en politiek bewuste mensen woonden en hun leven deelden vol optimisme over een vrij en democratisch Indonesië. Sommige bewoners waren zelf betrokken bij de productie van zines, andere blaadjes werden achtergelaten door vrienden . De hoofdbewoonster, schrijfster en activiste, verzamelde en bewaarde de zines. Toen er een grote schoonmaak op komst was, legde zij contact met iemand die het IISG kende en zo belandden de blaadjes vanuit Jakarta in Amsterdam.

Los van deze bijzondere collectie bezit de bibliotheek van het IISG ook enkele reeksen van langer lopende zines, zoals Terompet Rakyat, zine van het kunstenaarscollectief Taring Padi uit Yogyakarta (1999-2002). Deze zine laat zien hoe jonge radicale kunstenaars vorm gaven aan hun maatschappijkritiek door middel van tekeningen, opmaak en tekst.

Geplaatst: 
2 januari 2013