Begin 2011 verwierf het IISG met steun van de Vrienden van het IISG een origineel manuscript (176 pp.) van Nadja Strasser (1871-1955). Dit typoscript vertelt de geschiedenis van Nadia Ossipovva, bekend als 'Dina', die opgroeide in de provinciestad Novodub, Oekraïne, in de jaren '70 en '80 van de negentiende eeuw. Verteld wordt hoe Nadia/Nadja uit de overigens door haar liefdevol beschreven benauwende omgeving van haar jeugd ontsnapt en uiteindelijk in de subversieve, politiek actieve Joods intellectuele kringen van Warschau, Polen, belandt. Strasser publiceerde in 1917, nog voor de Oktober revolutie 'Die Russin', een ode aan de Russische vrouw. Ze woonde afwisselend in Berlijn en in Wenen. Samen met de architect Alexander Levy vertrok zij in 1920 naar Palestina. Vanwege geldgebrek keerdden ze in 1927 naar Berlijn terug. In 1933 vestigen zij zich in Parijs. Levy werd in augustus 1942 op transport naar Auschwitz gezet, Nadja overleefde in Frankrijk. Ze overleed in Berlijn in 1955. Het typoscript van Nadja Strasser is belangrijk omdat het de positie van de Joden in Oost-Europa in herinnering roept, evenals de verwachtingen die jonge mensen van socialisme en feminisme hadden. Enkele jaren geleden werd Nadja Strasser in Duitsland herontdekt. Birgit Schmidt publiceerde over haar in Jungle World (2004) en in Aschkenas. Zeitschrift für Geschichte und Kultur der Juden (2006). Maar Schmidt zag alleen fragmenten van dit typoscript en het is een goede zaak dat het complete typoscript nu beschikbaar is in de ' Eastern Europe/various manuscripts collection' no. 95-96.
Enkele fragmenten van het typoscript zijn op het IISG aanwezig in het archief van Rudolf Rocker (inv. nr. 455).
Korte archiefbeschrijving
Die Russin, Call number 2011/1438