De collectie buttons op het IISG is met ongeveer 500 exemplaren verrijkt dankzij een schenking van Martyn Lowe (Londen). Hier vindt u een selectie uit onze collectie Buttons en Speldjes en een selectie uit de schenking Martyn Lowe.
De button zoals we die nu kennen - een klein medium van blik met een politieke boodschap - is in de jaren '70 massaal in omloop gekomen. In 1976 vonden twintig tot dertig miljoen exemplaren van de Atoomenergie?- Nee bedankt!-button hun weg over de wereld. Het logo was in 1975 ontworpen door Anne Lund en Søren Lisberg van de Deense anti-nucleaire beweging. het werd in 45 talen vertaald en gereproduceerd op buttons, stickers, T-shirts, krantjes enzovoort. In 1976 is het logo als handelsmerk geregistreerd in Denemarken.
De button was snel en goedkoop te fabriceren en liet ruimte voor eigen creativiteit. Eerst hoorde de button typisch bij maatschappelijke protestbewegingen, maar al gauw werd hij ontdekt door de commercie en ingezet voor fanclubs, muziekevenementen, conferenties, koninklijke jubilea en wat niet al.
Het idee om via een insigne op de kleding de maatschappelijke gezindheid uit te dragen is al meer dan een eeuw oud. Wat de arbeidersbeweging betreft hoort het vooral bij 1 mei. In 1890 droegen demonstranten voor de 8-urendag in Parijs roodleren driehoekjes op hun revers. De zijden van de driehoek stonden voor 8 uur werk, 8 uur ontspanning, 8 uur slaap. Na enige discussie vervingen de Fransen uiteindelijk de driehoek door een rode roos. De eerste als zodanig gedefinieerde button uit Amerika dateert van de presidentsverkiezingen in 1896.
In maart 2003 werden in de Verenigde Staten twee mannen gearresteerd omdat zij T-shirts met de tekst Peace on Earth en No war on Iraq droegen. Hadden zij die zelfde teksten op een button meegedragen, dan was arrestatie hun bespaard gebleven. In tegenstelling tot het spandoek, vaandel, vlag of T-shirt kan de button zo nodig als een klein persoonlijk sieraad gelden en daarmee aan politie en justitie voorbijgaan. Deze 'onschuldige status' verklaart mede de grote populariteit van de button als actiemiddel van de jaren '70.
Het IISG heeft circa 5000 insignes verzameld van de sociale beweging uit alle landen van de wereld. De oudste dateren van het einde van de 19e eeuw. Onze buttonlijsten tonen de buttons op land en onderwerp. De aanvulling van Martyn Lowe behelst vooral buttons uit de internationale vredes- en milieubeweging van 1970 tot 1990. Hieronder enige items uit zowel de oudere als de nieuwe collectie.
Tekst: Margreet Schrevel, juni 2004
