In februari 1887, aan de vooravond van de 70ste verjaardag van Willem III, verscheen in Den Haag een brochure Uit het leven van Koning Gorilla, een kroniek vol seks en royaltyschandalen.
De hoofd-auteur was S.E.W. Roorda van Eysinga, die ook in Recht voor Allen publiceerde. Abonnees van dit blad brachten de benodigde som met centen bij elkaar. Koning Gorilla (oplage 100.000) werd een bestseller.
Op 19 februari was Willem jarig en hij vierde dat in Amsterdam. Koning Gorilla en andere anti-Oranje pamfletten als Oranje Boven - de titel was ironisch bedoeld - van de socialist R.A. Oosterhout hadden de emoties in de hoofdstad, waar nog geen jaar eerder het Palingoproer zijn tol had geëist, op scherp gezet.
Deze pamfletten waren onder meer te koop in twee rode boekhandels in de Jordaan. Daar begonnen Oranjegezinde Jordanezen te morren en te rellen, een gebeurtenis die als ‘Oranjefurie’ de geschiedenis in ging. De ruiten van de boekhandels werden ingegooid, het interieur geplunderd. Ook Café De Leeuw van Waterloo, waar de kroegbaas als socialist bekend stond, werd onder handen genomen. De politie greep niet in. De socialistische voorman Franc van der Goes gaf hiervan een levendige beschrijving vol ooggetuigenverslagen.
Uit het Leven van Koning Gorilla - integrale tekst, DBNL
Lees de brochure Oranje Boven! Auteur: R.A. Oosterhout [1887]
IISG signatuur Bro N 463/4.
Lees de brochure F. van der Goes, Ter herinnering. Getuigenissen en Bewijsstukken in de politie-quaestie (Amsterdam 1891), p 17- 29
IISG signatuur Bro N 460/12
Zie ook het artikel 'Ontwerp voor een Gorilla Standbeeld' in de IISG-webtententoonstelling 'Censuur'.