Conducts research and collects data on the global history of labour, workers, and labour relations

Studenten grasduinen in de collectie van het IISG

Het IISG rondleidingen geeft regelmatig rondleidingen voor studenten van verschillende universiteiten en onderwijsinstellingen. Dit leidt vaak tot mooie werkstukken en bronanalyses. Onlangs ging een groep tweedejaars studenten Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, onder leiding van docent en IISG-medewerker Klaas Stutje, op zoek naar visuele en materiële bronnen van de Nederlandse arbeidersbeweging.

Wat te doen met niet-geschreven bronnen? 
Het doel was niet alleen iets te weten te komen over de arbeidersbeweging, maar vooral ook om te leren omgaan met niet-geschreven bronnen, zoals vaandels, objecten, affiches en schilderijen. De studenten werden uitgedaagd om andere vragen aan dergelijk bronmateriaal te stellen dan ze gewend zijn. Om andere informatie los te krijgen dan ze doorgaans uit conventionele bronnen als archief en literatuur halen. Het resultaat mag er wezen, achttien verrassende bronanalyses waar het IISG ook haar voordeel mee kan doen.

Enkele voorbeelden

Verschillende IISG-schatten passeerden de revue. Zo onderzocht Ella Meng een affiche van Jan Toorop voor de Nationale Tentoonstelling voor Vrouwenarbeid in 1898. Door het affiche nauwkeurig te bestuderen kwam ze erachter dat Toorop twee groepen vrouwen onderscheidde, en op subtiele wijze inhaakte op discussies die destijds gevoerd werden tussen feministen en socialisten. Ook beschreef ze aan de hand van literatuur wie model moet hebben gestaan voor de centrale vrouw op het affiche. Lees meer over haar bevindingen

Van een hele andere aard waren de bronnen die Rutger Hoekstra gebruikte. Hij analyseerde vier handbal-affiches van de Nederlandse Arbeiders Sportbond. Op het eerste gezicht geven deze sobere aanplakbiljetten uit de jaren dertig weinig informatie prijs. Toch wist Hoekstra aan de hand van deze affiches inzichtelijk te maken hoe de sportieve en sociale cultuur van de socialistische beweging eruit moeten hebben zien. Hij vond in het archief van Harry Stapel zelfs een foto van een NASB-clubgebouw waarop vergelijkbare sportaffiches aan de muur hingen. Lees meer over zijn bevindingen

Désirée Kroep tenslotte stelde zich het ambitieuze doel de geschiedenis van de Arbeiders Jeugd Centrale te beschrijven aan de hand van de allerkleinste objecten: zes luciferdoosjes. Vermoedelijk behoorden ze tot de kampeeruitrusting van jonge AJC-leden. Zowel de lucifers zelf als de afbeeldingen op de doosjes zijn stille getuigen van de waarden die de AJC wilde uitdragen: zelfredzaamheid, spaarzin en gezondheid van de leden door activiteiten in de buitenlucht. Lees meer over haar bevindingen

 

 

Dit vak wordt waarschijnlijk volgend jaar opnieuw gegeven aan een nieuwe groep studenten.