Chronologie
1860-1869 | 1870-1879 | 1880-1889 | 1890-1899 | 1900-1909 | 1910-1919 | 1920-1931
27 april 1890
Onder invloed van de landbouwcrisis is er in Friesland veel armoede en de Sociaal-Democratische Bond van Domela Nieuwenhuis groeit snel. Voor het eerst wordt 1 mei gevierd - op de zondag daarvoor. Troelstra woont een massale betoging bij en wordt bekeerd tot het socialisme. Hij komt in conflict met zijn vader en zegt: ‘Ik moet, het is mijn roeping.’
juli/september 1890
In het derde kwartaalnummer van For hûs en hiem publiceert Pieter Jelles het gedicht ‘In nije tiid’ waarin hij zijn overgang tot het socialisme belijdt en de arbeiders oproept hun lot in eigen hand te nemen. Al gauw regent het opzeggingen, zodat Troelstra moet besluiten zijn redacteurschap per 1 januari neer te leggen.
10 juli 1890
Piet en Sjoukje schrijven aan de hervormde kerkeraad dat zij uit de kerk treden. Troelstra houdt vol dat hij een religieuze instelling heeft, maar de kerk als instituut spreekt hem niet aan.
17 augustus 1890
Troelstra woont een grote betoging voor algemeen kiesrecht bij in Heerenveen. Samen met Sjoukje besluit hij zich in dienst te stellen van de arbeidersbeweging.
30 september 1890
Troelstra wordt lid van de Nederlandse Bond voor Landnationalisatie.
najaar 1890
Troelstra verdedigt de leiders van Broedertrouw, een bond van landarbeiders in St. Jacobiparochie en omstreken, die ervan worden beschuligd tijdens een staking werkwilligen te hebben bedreigd.
8 november 1890
Troelstra solliciteert naar een baan als redacteur van Recht voor Allen, de krant van Domela Nieuwenhuis. De sollicitatie wordt afgewezen, onder meer omdat hij te hoge salariseisen stelt. Dat wordt hem door arbeiders binnen de SDB, zoals Willem Vliegen, zeer kwalijk genomen.
17 januari 1891
Sjoukje en Piet Troelstra krijgen een tweede kind: Jelle. Het is een zware bevalling. Sjoukje lijdt daarna aan een kraamvrouwenpsychose.
23 maart 1891
Troelstra deelt het Friese Comité voor Algemeen Kies- en Stemrecht mee dat hij een kandidatuur voor de Tweede Kamer niet zal aanvaarden. Hij aarzelt lange tijd tussen de Friese Volkspartij, een federatief verband van progressieve bewegingen, en de Sociaal-Democratische Bond van Domela Nieuwenhuis.
oktober 1891
De Duitse sociaal-democraten nemen op het congres in Erfurt een nieuw partijprogramma aan. De theoretische grondslag blijft marxistisch, maar het actieprogramma is gericht op praktische hervormingen. Troelstra zal deze combinatie van revolutionaire gezindheid en reformistische praktijk zijn leven lang verdedigen.
kerst 1891
De Sociaal-Democratische Bond besluit niet langer samen te werken met progressieve bewegingen als de Friese Volkspartij. Troelstra blijft op twee paarden wedden: een Friese Volkspartij die in socialistische richting opschuift of een SDB die parlementaire actie niet uitsluit. Domela Nieuwenhuis heeft al afscheid genomen van het ‘parlementarisme’.
december 1891
De Troelstra’s kopen een eigen huis aan de Reijndersbuurt in Leeuwarden. Het huis zal later met verlies worden verkocht, waardoor de schulden verder toenemen.
6 februari 1892
Troelstra steunt de strijd van de bakkersgezellen in Leeuwarden voor betere werktijden.
22 februari 1892
In Franeker debatteert Troelstra met Domela Nieuwenhuis. Hij noemt diens verachting der wetten ‘meer anarchistisch dan socialistisch’ en ontkent dat de parlementaire weg een revolutionaire ontwikkeling uitsluit.
24 maart 1892
Troelstra wordt eerste redacteur van De Sneeker Courant. Hij trekt bekwame medewerkers aan zoals de Amsterdamse journalist Frank van der Goes. Via persrubrieken in andere kranten wordt Troelstra’s stem ook in de rest van het land gehoord.
1 mei 1892
Na een spreekbeurt tijdens een 1-meiviering in Franeker doen valse geruchten de ronde: Troelstra zou net als anarchisten in Luik en Parijs het gebruik van dynamiet hebben aanbevolen. Het Tweede-Kamerlid A.L. Poelman stelt hem voor als een ‘opruier’.
5 mei 1892
Troelstra senior schrijft zijn zoon dat deze geen inspecteur van Neerlandia meer kan zijn, nu hij het eigendomsrecht ter discussie stelt. Hij zou zichzelf, zijn gezin en heel de maatschappij, ja ook de arbeiders in het ongeluk storten.
17-21 juni 1892
Koningin-regentes Emma en haar dochter Wilhelmina bezoeken Friesland. Een deputatie van de arbeidersbeweging mag de koninginnen wel iets aanbieden maar een audiëntie wordt geweigerd. In De Sneeker Courant bekritiseert Troelstra de ‘de onzinnige reclame-tocht der speelpoppen van het kapitalisme’. In Leeuwarden breekt een oranjefurie los tegen de socialisten; ook Troelstra wordt bedreigd.
1 juli 1892
Advocaat Constant Bleckmann associeert zich met Troelstra.
30 augustus 1892
Troelstra kondigt de Almanak voor de Volkspartij in Friesland voor 1893 aan. Zelf redigeert hij deze gids die alle democratische groeperingen in Friesland inventariseert. Hij beveelt dit model ook aan voor andere provincies.
18 september 1892
Troelstra en Domela Nieuwenhuis spreken beiden op een landelijke kiesrechtdemonstratie in Den Haag, schijnbaar eendrachtig, want in zijn hart gelooft Domela Nieuwenhuis niet meer in de strijd voor algemeen kiesrecht en parlementaire democratie.
18 december 1892
Troelstra is voor een spreekbeurt in Middelburg, waar hij logeert bij de dan nog liberale houthandelaar Floor Wibaut en diens vrouw Mathilde. Ze raken voor het leven bevriend.
kerst 1892
Binnen de SDB neemt de spanning toe. Het congres aanvaardt een motie die omverwerping van de bestaande orde beoogt met ‘alle wettige of onwettige middelen’. Een meer gematigd strijdprogramma waarin politieke actie voorop staat, komt niet in stemming. De speelruimte voor de parlementaire groep wordt kleiner. Justitie gaat harder optreden.
1 januari 1893
Het eerste nummer van De Nieuwe Tijd verschijnt te Sneek. Het weekblad komt in de plaats van De Sneeker Courant en heeft redactieadressen in Leeuwarden (Troelstra) en Amsterdam (Van der Goes). Troelstra laat in het midden in hoeverre zijn nieuwe blad landelijke aspiraties heeft.
9 januari 1893
Sjoukje Troelstra wordt opgenomen in het diaconessenhuis in Utrecht vanwege een ernstige psychose. Na ruim zeven weken keert ze terug, maar ze blijft ziekelijk. ‘Altijd ben ik in zorgen’, schrijft Troelstra. ‘Ik moet thuis het lijden mijner vrouw zien en daarbuiten zie ik steeds de ellende der massa.’
14 januari 1893
Hessel Poutsma, uitgever van De Nieuwe Tijd, wordt gearresteerd wegens opruiing. Bij verschillende gelegenheden heeft hij wat al te vurig gesproken. Troelstra verdedigt zijn uitgever maar kan niet voorkomen dat Poutsma de gevangenis in gaat. Dat lot treft in deze dagen meer socialistische uitgevers en redacteuren.
23 februari 1893
In het zogenaamde hongerproces treedt Troelstra op als verdediger van twee van de drie arbeiders in Appelscha, die terechtstaan omdat zij bij een armvoogd brood hebben afgeperst ten behoeve van hongerende gezinnen. In hoger beroep wordt hun straf verminderd van vijftien tot twaalf maanden.
27 mei 1893
Troelstra verhuist naar Amsterdam, zijn gezin volgt in juli. Het advocatenkantoor en de redactie van De Nieuwe Tijd worden gevestigd in een bovenhuis op de Nieuwendijk, dicht bij het kantoor van Recht voor Allen. De SDB van Domela Nieuwenhuis wantrouwt de indringer uit Friesland met zijn ‘herendenkbeelden’.
6-12 augustus 1893
Troelstra woont het congres van de Internationale in Zürich bij als verslaggever van De Amsterdammer en De Nieuwe Tijd. Het congres neemt stelling tegen de revolutionair-socialisten. De Nederlandse SDB-delegatie blijft op het congres, maar Domela bezoekt ook het tegencongres van de revolutionairen.
2 september 1893
Tijdens een debat in Amsterdam over het congres in Zürich komt Troelstra openlijk in conflict met Domela Nieuwenhuis.
20 oktober 1893
Troelstra doet geregeld een beroep op rijke geestverwanten zoals Floor Wibaut en Henri van Kol voor steun aan zijn kranten, maar ook voor zichzelf. Hij bezoekt de textielfabrikant Ignaz Bahlmann in Kassel. Die adviseert hem zijn advocatenpraktijk op te geven en zich geheel aan de politiek te wijden. Bahlmann zegt drieduizend gulden toe.
8 november 1893
Op de redactie van De Nieuwe Tijd komt Troelstra in conflict met uitgever Poutsma en mederedacteuren Frank van der Goes en Henri Polak. Het conflicht gaat zowel over zakelijke als redactionele kwesties. Pogingen tot bemiddeling mislukken.
november/december 1893
Troelstra ontvlucht Amsterdam en verhuist naar Utrecht om daar te gaan werken als propagandist en journalist; hij is daartoe uitgenodigd door Utrechtse spoorwegwerkers. Hij houdt zijn advocatenpraktijk nog wel aan.
2 december 1893
In Utrecht verschijnt het eerste nummer van Troelstra’s nieuwe blad, De Baanbreker. Van der Goes en Polak nemen het Troelstra kwalijk dat hij achter hun rug om met een eigen blad is begonnen.
kerst 1893
Het congres van de SDB neemt de motie Hoogezand/Sappemeer aan die pleit voor een maatschappelijke omwenteling en afschaffing van privaatbezit. De partij moest puur revolutionair worden. De motie wordt met krappe meerderheid aangenomen en later door een referendum bevestigd. De ‘parlementairen’ staan daarmee buiten spel. Ze bezinnen zich op nieuwe partijvorming.
11 februari 1894
Troelstra organiseert op zondagen propagandatochten in de provincie Utrecht. Er worden liederen gezongen, toespraken gehouden en kranten verkocht. Soms ontstaat een handgemeen met oranjeklanten.
19 februari 1894
In Rotterdam houdt Troelstra een rede over de uitgangspunten van een sociaal-democratisch verkiezingsprogramma. Tot de actiepunten behoren algemeen kiesrecht, een 8-urige werkdag, kosteloos lager onderwijs en sociale verzekeringen.
15 maart 1894
In Troelstra’s woonplaats Utrecht wordt een sociaal-democratische kiesvereniging opgericht. Dat gebeurt ook in andere plaatsen.
7 april 1894
Een verkiezingsmanifest roept de Utrechtse kiesgerechtigden (dat is nog een minderheid van de bevolking) op om bij de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer op Troelstra te stemmen.
24 april 1894
Bij de Kamerverkiezingen krijgt Troelstra veertig stemmen in het Utrechtse district waar hij kandidaat staat. Hij wijt dat aan de te korte voorbereiding, de problemen bij het huren van zalen en de uitsluiting van het grootste deel van de arbeiders via het censuskiesrecht. Landelijk winnen de tegenstanders van verruiming van het kiesrecht zoals bepleit door minister Tak van Poortvliet.
1 mei 1894
De 1-meiviering in Utrecht loopt uit op rellen. Dronken studenten onder aanvoering van Oranje Ka en in Utrecht gelegerde militairen belagen de socialisten. De politie houdt zich afzijdig. Er zijn vaker rellen, bijvoorbeeld als Troelstra en de zijnen De Baanbreker uitventen.
5 mei 1894
In een manifest richten twaalf sociaal-democratische verenigingen in het land zich tot de arbeiders van Nederland met de oproep om op 13 mei een protestmeeting in Deventer te organiseren naar aanleiding van de ondemocratische verkiezingsuitslag. Troelstra zal een van de sprekers zijn. De arbeidersvertegenwoordigers Willem Vliegen (Maastricht) en Jan Schaper (Groningen) vinden dat Troelstra het initiatief teveel naar zich toetrekt.
13 mei 1894
Ondanks de tegenstand van sommige plaatselijke leiders gaat de meeting in Deventer door. De 3500 bezoekers eisen algemeen kiesrecht.
14 juni 1894
Dirk Troelsra, die eerder in Berlijn woonde, komt inwonen bij zijn broer en schoonzus in Utrecht om daar te helpen bij de propaganda.
4 juli 1894
Op initiatief van Willem Vliegen en Jan Schaper spreken plaatselijke leiders in Utrecht over de mogelijkheid van een nieuwe partij. Ook Troelstra is aanwezig. De besluitvorming wordt uitgesteld tot een volgende bijeenkomst op 12 augustus.
9 juli 1894
In het Losserse monsterproces treedt Troelstra op als advocaat voor arbeiders uit Enschede, die bij een demonstratie door boeren zijn mishandeld. Niet de boeren maar de arbeiders waren in staat van beschuldiging gesteld. Ook elders verdedigt hij arbeiders die op hun werk of tijdens demonstraties in de problemen komen.
8 augustus 1894
In Leiden verdedigt Troelstra zijn medewerker J.P. van der Wallen, die gearresteerd werd toen hij op straat kranten verkocht. Hij beroept zich op de vrijheid van meningsuiting.
12 augustus 1894
Op een bijeenkomst in Utrecht wordt een door Vliegen voorbereid manifest aangenomen waarin een nieuwe partij wordt aangekondigd. Het manifest wordt ondertekend door de ‘twaalf apostelen’, die samen de verschillende regio’s in Nederland vertegenwoordigen. Troelstra tekent namens Utrecht.
26 augustus 1894
Oprichting van de SDAP, de ‘Sociaal-Democratische Arbeiderspartij in Nederland’, in gebouw De Atlas in Zwolle. Troelstra wordt tot bestuurslid verkozen maar niet tot voorzitter. Voorlopig is de toestroom vanuit de oude SDB gering.
8 september 1894
De Baanbreker brengt een reportage over de steenfabriek in Jutphaas waar arbeiders dag en nacht werken, 168 uur per week voor f.6,54: ‘Arme slaven, bloeddorstige meesters’. Ook vrouwen en kinderen maken lange werkdagen. Zo verschijnen ook reportages over wantoestanden in andere fabrieken en bij gemeentelijke diensten.
1 oktober 1894
Op een vergadering in het SDB-gebouw Constantia in Amsterdam presenteert de SDAP zich als nieuwe partij. De bijeenkomst loopt uit op een veldslag tussen sociaal-democraten enerzijds en revolutionairen en anararchisten anderzijds.
27 januari 1895
Troelstra neemt deel aan een overleg over de opichting van een Nederlandse volkspartij naar het voorbeeld van de eens zo succesvolle Friese volkspartij. Troelstra houdt de boot af omdat hij de strijd voor kiesrecht vooral ziet als onderdeel van de klassenstrijd. De SDAP vormt samen met coöperaties en arbeidersverenigingen een eigen kiesrechtcomité.
8 maart 1895
Ook Piets broer Dirk lijdt aan tbc. Met zijn vrouw Sylvie vertrekt hij naar Arco in Tirol om daar een pensionnetje te beginnen. Troelstra senior verwijt zijn zoon Piet dat deze zijn broer bij De Baanbreker zonder behoorlijke financiële steun heeft laten gaan.
14-15 april 1895
Op het partijcongres in Deventer stelt de SDAP haar eerste partijprogram vast. In grote lijnen volgen de Nederlandse sociaal-democraten het Erfurterprogram. In zijn brochure ‘De SDAP, haar ontstaan, doel en streven’ legt Troelstra eigen accenten: de partij is volgens hem zowel democratisch als revolutionair.
4 mei 1895
Troelstra wordt gekozen tot voorzitter van het partijbestuur. Ook al zal Vliegen die functie later overnemen, Troelstra wordt steeds meer gezien als de politiek leider van de partij.
11 juli 1895
In een rechtszaak verdedigt Troelstra een boer in Kollum die de pacht voor zijn land niet meer kan opbrengen. Niet alleen landarbeiders, ook kleine pachters zijn de dupe van grootgrondbezitters en banken.
augustus-september 1895
Troelstra gaat voor een kuur naar een natuurgeneesoord in Leipzig. Volgens de heersende opvatting lijdt hij aan ‘neurasthenie’, een aandoening van het zenuwgestel, die wordt veroorzaakt door grote spanning. Eerder is Sjoukje ook in Leipzig geweest voor een kuur.
26 oktober 1895
Troelstra neemt zitting in een breed kiesrechtcomité, waarin ook radicaal-liberalen en andere democratische groeperingen participeren. Doel is het nieuwe wetsontwerp van minister Van Houten op te rekken. Daarin wordt het aantal kiezers uitgebreid van 300.000 tot 450.000, het comité houdt vast aan de 800.000 uit het ontwerp-Tak van Poortvliet.
5 december 1895
Na een inbraak bij Gatze Haitsma in Britsum bij Leeuwarden worden de gebroeders Wybren, Marten en Keimpe Hogerhuis gearresteerd en veroordeeld tot zware gevangennisstraffen. Jarenlang zal de zaak-Hogerhuis de gemoederen bezighouden. Troelstra zal hen zowel in de rechtszaal als in de Tweede Kamer verdedigen .
25 december 1895
In Zwolle wordt een nationale kiesrechtmeeting gehouden. Troelstra spreekt over de ‘achterlijkheid’ van Nederland waar slechts 25 procent van de meerderjarige mannen kiesrecht heeft. Men dringt aan op een meer democratische kieswet. In juni 1896 zal het licht geamendeeede ontwerp-Van Houten worden aangenomen, waardoor het kiezerstal stijgt tot 580.000 mannen.
4 januari 1896
Verschijning van het eerste nummer van De Sociaaldemokraat. Deze partijkrant is ontstaan door fusie van De Baanbreker met andere regionale bladen. Troelstra is hoofdredacteur.
16 april 1896
Oprichting van De Nieuwe Tijd - een oude titel voor een nieuw maandblad over sociaal-democratische politiek. Troelstra is een van de medewerkers. Onder leiding van Herman Gorter en Henriette Roland Holst zal het blad zich vanaf 1898 ontwikkelen tot spreekbuis van de marxistische oppositie.
19 juli 1896
Troelstra’s zus Rinskje overlijdt.
26 juli 1896
Troelstra woont het congres van de Internationale in Londen bij. Aanvankelijk maken de SDAP-vertegenwoordigers deel uit van de delegatie onder leiding van Domela Nieuwenhuis. Na uitsluiting van de anarchisten kunnen ze zelfstandig opereren.
25 augustus 1896
Op een vergadering in Amsterdam kruisen Troelstra en Domela Nieuwenhuis de degens over het congres in Londen. De vergadering eindigt in chaos.
14 november 1896
Begin van de verkiezingscampagne voor 1897. Troelstra houdt in negen maanden tijd 140 spreekbeurten.
februari 1897
Als onderdeel van zijn verkiezingscampagne houdt Troelstra een 25-daagse veldtocht door Friesland.
7 maart 1897
Op het verkiezingscongres stelt de SDAP de volgende eisen: algemeen kiesrecht, staatspensioen voor ouderen, uitbreiding van de onteigeningswet en betere pachtcontracten voor boeren.
12 mei 1897
De familie Troelstra moet bezuinigen en verhuist naar een kleiner huis aan Riemstraat 8 in Utrecht.
15 juni 1897
In de eerste verkiezingsronde eindigt Troelstra in drie districten als tweede: in Leeuwarden, Winschoten en Tietjerksteradeel.
25 juni 1897
Troelstra wint in de drie districten waar hij meedoet aan de tweede ronde. In Leeuwarden steunen de oud-liberalen (de partij van zijn vader) hem tegen de radicaal C.V. Gerritsen. Troelstra kiest voor het district Tietjerksteradeel.
31 juli 1897
Het kabinet-Pierson, het laatste liberale ministerie, treedt aan. Met 48 zetels zijn de Liberale Unie (35) en de Oud-Liberalen (13) weliswaar in de minderheid maar met wisselende steun van radicalen en socialisten zijn ze sterker dan de confessionele partijen die samen 45 zetels hebben. Troelstra kondigt aan dat hij echte hervormingen zal steunen, schijnhervormingen niet.
24 augustus 1897
Henri van Kol wint bij naverkiezingen in Enschede een tweede zetel voor de SDAP.
5 september 1897
Nu Troelstra in de Tweede Kamer komt, bepaalt het partijbestuur dat Troelstra en Vliegen samen de leiding van De Sociaaldemokraat krijgen. Weldra verschijnt de krant twee keer per week.
11 september 1897
Troelstra en zijn gezin verhuizen naar Den Haag.
21 september 1897
Omdat zij niet beëdigd willen worden door de koningin, zijn Troelstra en Van Kol niet aanwezig bij de opening van de staten-generaal. Ook volgende jaren zullen SDAP-Kamerleden op prinsjesdag afwezig zijn; als republikeinen hebben zij bezwaar tegen het driewerf hoera voor de koningin.
24 september 1887
Troelstra en Van Kol maken hun entree in de Tweede Kamer.
7+8 december 1897
Interpellatie van Troelstra over de zaak-Hogerhuis. De volgende dag wordt een nieuw onderzoek ingesteld naar de gang van zaken naar de rechtsgang. Het wordt geleid door rechter-commissaris W. Kolff in Leeuwarden.
14 juni 1898
Tweede interpellatie over de Hogerhuis-zaak, nu naar aanleiding van de afwijzing door de Leeuwarder rechtbank van de aanklacht wegens meineed tegen Haitsma (in wiens huis was ingebroken). Indien de minister van justitie deze afwijzing dekt, wordt hij volgens Troelstra, ‘medeplichtig aan rechtsmoord’. Minister Cort van der Linden wil alleen spreken over de vraag of de wet is geschonden, niet over schuld of onschuld.
31 juli 1898
Tijdens een meeting in Leeuwarden gaat Troelstra over tot opzettelijke belediging van officier van justitie graaf Schimmelpenninck, om een klacht wegens smaad uit te lokken, waardoor hij de zaak-Hogerhuis opnieuw in de rechtszaal aan de orde kan stellen.
6 september 1898
Troelstra en Van Kol zijn zonder kennisgeving afwezig bij de inhuldiging van Wilhelmina als koningin.
5 oktober 1898
Troelstra verdedigt Geert Hoitinga cum suis die de – volgens hen – ware schuldigen in de Hogerhuis-zaak ‘inbreker en moordenaar’ hebben genoemd. De rechter staat hem niet toe op de zaak zelf in te gaan. Hoitinga en de zijnen worden ook in hoger beroep wegens belediging veroordeeld tot één maand gevangenisstraf.
7 december 1898
Derde interpellatie in zaak-Hogerhuis. Troelstra wil dat de minister van justitie ingrijpt in de rechtsgang, maar deze zegt dat hij niet meer kan doen dan hij al heeft gedaan.
14 januari 1899
Samen met ex-predikant G.W. Melchers begint Troelstra – tegen de zin van het partijbestuur – met een eigen propagandablad in Friesland, Arm Friesland.
8 maart 1899
De Tweede Kamer aanvaardt een ontwerp-revisiewet waardoor het mogelijk wordt de zaak-Hogerhuis te heropenen op basis van nieuwe feiten. Op 20 mei gaat ook de Eerste Kamer akkoord.
25 april 1899
Jan Schaper wordt geinstalleerd als Kamerlid, de derde SDAP-vertegenwoordiger naast Troelstra en Van Kol.
3 mei 1899
De kiesrechtmotie van Troelstra, waarin het beginsel van algemeen kiesrecht wordt aanvaard, wordt met 54 tegen 30 stemmen door de Tweede Kamer verworpen.
18 mei 1899
In Den Haag wordt de vredesconferentie geopend, die op initiatief van de Russische tsaar Nicolaas II is bijeengeroepen. De SDAP noemt het vredsstreven van imperialistsche en kapitalistische heersers een utopie. Alleen de Internationale kan vrede brengen.
22 mei 1899
De SDAP organiseert een internationale vredesmeeting in Amsterdam, waar behalve Troelstra ook buitenlandse kopstukken spreken.
juli 1899
Mr. J. Limburg treedt op als verdediger van Troelstra, die wordt beschuldigd van belediging van een officier van justitie. Troelstra wordt vrijgesproken omdat de rechtbank aanneemt dat hij in het algemeen belang heeft willen spreken. De officier van justitie gaat in hoger beroep.
28 augustus 1899
De gebroeders Hogerhuis en hun familie kiezen, tot verdriet van Troelstra, een andere advocaat voor het revisie-proces. Het is mr. Zadok van den Bergh, een radicaal politicus.
oktober 1899
Het Haagse gerechtshof veroordeelt Troelstra tot een maand gevangenisstraf wegens beleding, een vonnis dat op 12 februari door de Hoge Raad zal worden bevestigd.
19 november 1899
Opening van het Huis op de Heide in Surhuisterveen. Het volkshuis is opgericht op initiatief van Troelstra.
26 november 1899
Willem Vliegen wordt ‘verbannen’ naar Parijs. Hij moet het voorzitterschap neerleggen omdat hij een affaire had met de vrouw van uitgever Poutsma. Troelstra hoopt via Vliegens tijdelijke correspondentschap in Parijs diens toekomstige rol in de partijleiding veilig te stellen.
december 1899
Troelstra bezoekt met Rik Roland Holst de Duitse zusterpartij in Berlijn. Deze belooft 10.000 mark voor Het Volk, de nieuwe partijkrant die vanaf april 1900 zal verschijnen.