Begin 2017 ontving het IISG het archief van Daniel Rey Piuma. Geen bekende naam maar wel een leven, getekend door de militaire dictaturen die in Latijns-Amerika in de jaren zeventig van de vorige eeuw gevestigd werden.
Rey Piuma, geboren in 1958 in Montevideo, de hoofdstad van Uruguay, ging als dienstplichtige werken voor de inlichtingendienst van de Uruguayaanse marine.
In 1976 was in Argentinië Jorge Videla aan de macht gekomen door met geweld een einde te maken aan de regering van Isabel Perón. Tijdens het schrikbewind van de militaire junta was de gewoonte ontstaan om politieke tegenstanders na marteling, dood of levend, vanuit vliegtuigen in de Rio de la Plata rivier en de Atlantische Oceaan te storten. Veel lichamen spoelden in het buurland aan op de kusten nabij Montevideo. Het regime in Uruguay werkte nauw samen met de Argentijnse dictatuur.De aangespoelde lijken werden echter uitgebreid door genoemde inlichtingendienst gefotografeerd en gedocumenteerd.
Piuma besloot dit unieke geheime fotomateriaal wereldkundig te maken en na verraad kon hij ternauwernood ontkomen naar Brazilië. In de kleding die hij bij zijn vlucht droeg had hij een grote hoeveelheid microfilms en ander materiaal verstopt. In Brazilië was hij zijn leven ook niet zeker en in 1980 slaagde hij er in naar Nederland te vluchten met hulp van een Nederlandse delegatie onder leiding van Liesbeth den Uyl, de vrouw van de vroegere minister-president.
Piuma vestigde zich in Amsterdam, volgde een grafische opleiding en was jarenlang werkzaam bij de Amsterdamse Stadsdrukkerij.
Piuma wilde echter ook aandacht voor zijn verhaal, voor het unieke bewijsmateriaal dat hij had meegenomen. Uiteindelijk zou hij in 2012 zijn verhaal doen voor een Argentijnse rechtbank, overhandigde hij foto’s van de slachtoffers alsmede documenten over geheime martellocaties en droeg zo bij aan het achterhalen van de waarheid.
Piuma haalde het nieuws toen hij aan de vooravond van het huwelijk van kroonprins Willem-Alexander en Maxima Zorreguieta op de Dam in Amsterdam protesteerde in 2002. Hij stelde op een protestbord de misdaden van de Argentijnse militaire dictatuur aan de kaak en het jarenlange zwijgen hierover. Piuma werd gearresteerd, zijn huis doorzocht en zijn computer in beslag genomen. Een proces wegens belediging van de kroonprins en diens echtgenote volgde.
Daniel Rey Piuma is na een kort ziekbed op 21 augustus 2016 in Amsterdam overleden.
Zijn archief is door zijn weduwe aan het IISG geschonken. Dit archief bevat correspondentie en andere stukken betreffende de martelpraktijken in Argentinië, het door Piuma naar buiten gesmokkelde bewijsmateriaal en de diverse gelegenheden waarbij Piuma de gelegenheid kreeg om zijn verhaal te doen.
(Bouwe Hijma)
De foto is afkomstig uit http://www.konfrontatie.nl/blog/node/1039