Op sommige archieven en collecties komen geregeld aanvullingen binnen. Voorbeeld hiervan is de collectie Egyptische communisten in ballingschap. In 1992 kwam het eerste deel binnen. Ook in 2016 en 2017 ontving het IISG kleine aanvullingen.
De communistische beweging in Egypte werd opgericht in 1922 en herleefde na de Tweede Wereldoorlog, toen de Egyptische Beweging voor Nationale Bevrijding, geleid door Henri Curiel, fuseerde met enkele andere groepen. In 1948 en daarop volgende jaren zijn veel van hun leiders, van wie velen een Joodse achtergrond hadden, gearresteerd en uitgewezen. De Egyptische communisten spelen een rol bij het ten val brengen van de Egyptische monarchie in 1952 en ze steunen aanvankelijk het nieuwe bewind van Gamal Abdel Nasser. De meest markante van hen was Henri Curiel, in 1914 geboren in Caïro in een Joodse familie met Spaanse en Italiaanse wortels.
Henri Curiel, BG A64/846
De rol van de Egyptische communisten raakt in het Egypte onder Nasser uitgespeeld.
Curiel gaat zich nu vooral inzetten voor de Algerijnse zaak en steunt het Front de Libération Nationale (FLN).
Ook is Curiel medeoprichter van Solidarité, een solidariteitsgroep met de antikoloniale verzetsbewegingen in de Derde Wereld.
Ook het archief van deze groep is op het IISG. Curiel is op 4 mei 1978 in Parijs vermoord. Hij is begraven op begraafplaats Père Lachaise.
Op zijn dood volgen evenzovele herdenkingen als complottheorieën. Zo bezit het IISG een kopie van de Canal Plus documentaire ‘Qui a assassiné Henri Curiel?’.
De aanvulling 2016, afkomstig van Roger Esmiol, bevat o.a. documenten over het onderzoek naar de moord op Curiel en de mogelijke obstructie hiervan door Franse geheime diensten. Justitie komt niet verder dan de optie dat de Palestijnse groep van Abu Nidal achter de moord zit. Maar er is ook een geheel andere theorie.
Uit stukken van de Préfecture de Police en de advocaat van de erven Curiel doemt een ander beeld op: een extreemrechts Europees netwerk met als harde kern de voormalige ‘Organisation de l’Armée Secrète’, de OAS, die bloed en verderf zaaide in Frankrijk en Algerije in 1961-1962. Een wereld vol mistige pseudoniemen maar ook heel concreet een bijeenkomst die in maart 1978 in Catalonië (in Lérida, 100 km van Barcelona) zou hebben plaats gehad ter voorbereiding van de moord op Curiel. Wie waren daar aanwezig? Een Franse officier (?), een lid van de Spaanse geheime dienst en enkele oud OAS-mannen, is de suggestie. Het Delta Commando, een oude OAS-cel, claimde de moord voor wat het waard was. Wat is waarheid? In 2015 verschenen de memoires van de Franse fascist en huursoldaat René Resciniti de Says (1951-2012) die in 1979 de linkse activist Pierre Goldman (Lyon, 1944), halfbroer van de zanger Jean-Jacques Goldman (Parijs, 1951), vermoordde en mogelijk ook de dodelijke schoten op Curiel afvuurde. Hierop wilde de familie de zaak heropenen. Of de onderste steen ooit bovenkomt is echter de vraag.
Lees meer over de aanvulling 2017: Henri Curiel en Joyce Blau
(Bouwe Hijma)