Vanaf vandaag starten we met het toegankelijk maken van de ledenadministratie van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB). Dat kunnen we alleen met uw hulp.
Amsterdamse diamantbewerkers en de ANDB
Na een grote staking richtten de Amsterdamse diamantbewerkers op 18 november 1894 de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB) op. Amsterdam was op dat moment hèt centrum van de diamantindustrie. Op zijn hoogtepunt had de bond 10.000 leden. Een flink deel van hen was Joods, maar lang niet iedereen, er waren mannen werkzaam in het vak, maar ook vrouwen en er bestonden veel verschillende beroepen binnen het vak. Bondsleiders Henri Polak en Jan van Zutphen wisten een eenheid van de ANDB te maken en vele successen te boeken, zoals hogere lonen, de 8-urige werkdag en een betaalde week vakantie. Door de onderlinge solidariteit en de trouwe contributie-afdracht kon de ANDB zorgen voor uitkeringen bij staking, ziekte en bevalling.
Lidmaatschapskaarten en leerlingkaarten
Ieder lid van de ANDB kreeg een eigen lidmaatschapskaart, waarop naam, geboortedatum en adres(sen) zijn genoteerd. De kaart laat ook zien van welke vakgroep iemand lid was, dat correspondeert met het vak dat iemand binnen de diamantindustrie uitoefende: iemand in vakgroep vijf was bijvoorbeeld roosjesslijper. Verder bevat de kaart gegevens over de datum waarop het lidmaatschap begon en eindigde en vaak wordt ook de reden van de beëindiging van het lidmaatschap gegeven. Voor je aan de slag kon als diamantbewerker moest je een aantal jaren in de leer. Vanaf 1904 ging de ANDB ook de leerlingen administreren om zo te controleren of er niet teveel leerlingen opgeleid zouden worden..
Wat vertellen deze kaarten ons?
De kaarten laten mooi zien wie nu eigenlijk de leden van de ANDB waren en ze geven antwoord op een hele reeks van vragen, zoals: in welke vakken werkten ze, veranderden ze van beroep, waar woonden ze? Verhuisden ze vaak? Maakten ze carrière in de diamantindustrie of juist niet, verhuisden ze naar ‘betere’ buurten of juist niet? Hoe vaak was een leerling diamantbewerker de zoon of dochter van een vader of moeder die ook in de diamant werkte?
Een waarschuwing is op zijn plek, meewerken aan dit project is leuk en verslavend... Lees op de website van Vele Handen hoe u mee kunt doen.